جراحی قاعده جمجمه

جراحی قاعده جمجمه

جراحی قاعده جمجمه یک نوع از جراحی مغز و اعصاب است و کاملا غیر تهاجمی می باشد. جراحی قاعده جمجمه به منظور تشخیص، درمان تومورهای خوش خیم و بدخیم می باشد. این جراحی به دلیل آن که تمام رگ ها و اعصاب به مغز از این ناحیه عبور می کنند یک جراحی بسیار حساس و حائز اهمیت است. لذا باید تحت پزشک مجرب و متخصص صورت گیرد. در این مقاله قصد داریم تا در خصوص مطالبی نظیر ذیل بپردازیم.

• قاعده جمجمه کجاست
• علائم تومور قاعده جمجمه
• عمل تومور قاعده جمجمه
• تومور مغزی قاعده جمجمه
• جراحی جمجمه سر
• جراحی زیبایی جمجمه سر
• شکستگی قاعده جمجمه
• هزینه جراحی زیبایی جمجمه

آناتومی جمجمه

ساختار استخوانی جمجمه به عنوان ساختار اصلی و چهار چوب سر می باشد. جمجمه محافظ ساختار صورت و موجب پیشگیری از صدمه به مغز می شود. بی آنکه استخوان متحرک فک تحتانی را در نظر بگیریم به ساختار جمجمه کرانیوم گفته می شود. کرانیوم شامل دو بخش است. بخش اول جمجمه مغز است که کار آن حفاظت از مغز است و بخش دوم استخوان های صورت و اسکلت صورت را شامل می شود.

جراحی قاعده جمجمه

ناحیه قرارگیری قاعده جمجمه

قاعده جمجمه در انتهای قسمت جمجمه قرار دارد که تعداد زیادی از رگ های خون رسان به مغز را در خود جای داده است. هنگامی که توموری در این قسمت دیده می شود این تومور موجب فلج دائمی و یا حتی مرگ می شود. قاعده جمجمه بروی سینوس ها، بینی و گوش میانی قرار دارد و در صورتی که بیماری های در بینی و سینوس به وجود آید قاعده جمجمه هم درگیر این بیماری ها می شود.

جراحی قاعده جمجمه چیست؟

جراحی قاعده جمجمه برای حذف یا ترمیم یک اختلال بر روی سطح استخوان زیر مغز (قاعده جمجمه) انجام می شود. جراحان مغز و اعصاب تخصص خاصی در روش های موجود برای درمان این تومورها دارند.

بسیاری از ساختارهای حیاتی، مانند رگ های خونی بزرگ و اعصاب مهم، از قاعده جمجمه وارد و خارج می شوند. قاعده جمجمه مغز را از چشم، بینی، گوش ها و دیگر ساختارهای صورت جدا می کند.

قاعده جمجمه به لحاظ تاریخی برای دسترسی و درمان ناهنجاری های مغزی در این منطقه دشوار است. اما با پیشرفت های جراحی و بهبود در تصویر برداری عصبی، اعمال قاعده جمجمه قابل دسترسی و جراحی قابل درمان است.

پیشرفت ها همچنان ادامه دارد که باعث می شود این روش کمتر تهاجمی باشد و جراحان داخلی در سطح جهانی از تکنیک ها و تکنولوژی های جدید استفاده می کنند. جراحی قاعده جمجمه را می توان با بالاترین استانداردهای ایمنی و کارآیی با هر یک از دو روش موجود انجام داد. پزشکان در هر مورد روی کردی را انتخاب می کنند که بستگی به موارد ناهنجاری ها دارد.

Craniotomy: این یک تکنیک جراحی سنتی و باز است که در آن بخش هایی از جمجمه به صورت موقت به منظور دسترسی به مغز استخوان برداشته می شوند.

جراحی ترانسفنوئید (Transsphenoidal): یک روش حداقل تهاجمی است که در آن عمل از طریق سوراخ بینی و با کمک آندوسکوپ انجام می شود. فقط برش های بسیار کوچک ساخته می شوند و معمولا آنها قابل مشاهده نیستند.

انواع جراحی های قاعده جمجمه

• جراحی به روش آندوسکوپی
• جراحی باز قاعده جمجمه

نحوه جراحی های آندوسکوپی قاعده جمجمه

جمجمه انسان از قسمت های مختلفی تشکیل شده است. اگر بخواهیم بررسی کنیم که متوجه می شویم کف جمجمه انسان از ساختارهای بسیار متعدد و حساسی تشکیل شده است. تاکنون برای جراحی قسمت های کف جمجمه به این صورت بود که قسمت مورد نیاز کاسه سر بریده و کنار گذاشته می شد و مغز را از داخل کنار می زدند و به قسمت پایین جمجمه از طریق یک سوراخ بسیار ظریف و کوچک دسترسی پیدا می کردند و در مواردی که توموری بزرگی وجود داشت طبیعتا جراحی بسیار مشکل بود. با پیشرفت تکنولوژی و به وجود آمدن لنزهای آندوسکوپت سخت که تلسکوپ های هستند که از طریق آن می توانیم داخل بینی را ببینم. پزشکان متوجه شدن می توانند جراحی های را از طریق داخل بینی انجام دهند که مستقیما به کف جمجمه برسیم و دیگر نیازی نیست تا تمامی یا قسمتی از کاسه سر برداشته شود تا بتوان به کف جمجمه دسترسی پیدا کرد و جراحی را انجام داد.

تومورهای قاعده جمجمه

تومورهای قاعده جمجمه در کل خیلی شایع نیستند اما مننژیوم ها، کوردوما، همانژیوپریسیتوما پاتولوژی های مختلفی هستند که در قاعده جمجه دیده می شوند.  شایع ترین این ها تومورهای هیپوفیز است. تومورهای هیپوفیز در حال حاضر به روش های آندوسکوپی به راحتی و با کیفیت بسیار بالایی در کشور ایران انجام می شود و نتایج بسیار خوبی هم دارد.

جراحی قاعده جمجمه

درمان تومور هیپوفیز

تومورهای هیپوفیز کلا به دو دسته ی عملکردی و غیر عملکردی تقسیم می شود. معمولا آن های که عملکرد ندارند یعنی ترشحی ندارند با کاهش بینایی و سر درد مراجعه می کنند. حال اینکه تومورهای که عملکرد دارند معمولا به صورت ترشح شیر از سینه یا قطع قاعدگی در خانم ها و کاهش میل جنسی در آقایان یا در مواردی که تومور ترشح کننده هورمون رشد باشد شخص به صورت آکرومگالی یعنی با بزرگ شدن اندام ها (دست ها، پاها، جمجمه بسیار بزرگ و قد بلند) و یا در مواردی که تومور هیپوفیز ترشح کننده کورتیزول و ترشح کننده سی تی اچ باشد. میزان کورتیزول سروم این افراد بسیار افزایش پیدا می کند و شخص با سندروم اوشین مراجعه می کند که به صورت چاقی مرکزی، دیابت، افزایش فشار خون، از بین رفتن و یا آتروفی عضلات، خطوط قرمز رنگ روی شکم دیده می شود و بسیاری موارد دیگر مراجعه می کنند.

به یاد داشته باشید در بسیاری از موارد جراحی های که به صورت تیمی همراه با همکاران جراحان اعصاب و فلوشیپ های رینولوژی به صورت آندوسکوپیک از کف جمجمه انجام می شود نتایج بسیار عالی را در مورد درمان تومورهای قاعده جمجمه خواهد داشت. بسیاری از تومورهای سینوس و بینی هستند که با گسترش به سمت بالا یا به سمت مغز در حیط کار جراحی آندوسکوپی و فلوشیپ های رینولوژی است که می توانند این جراحی های را به وسیله آندوسکوپ انجام دهند و نتایج خیلی خوبی می بینیم.

درمان تومور چشم

همان طور که می دانید چشم و محتویات آن هم در کنار قاعده جمجمه و سینوس ها قرار دارد و بسیاری از تومورهای داخل چشم را هم می توان از این طریق با کیفیت بسیار عالی و بدون کوچکترین برش، دفرمگی و بدشکلی در ظاهر فرد درمان کرد. تومور اربیت یا همان تومور چشم در ناحیه اطراف چشم ظهور می کند.

نشانه های بروز تومور در قاعده جمجمه

در صورت بروز و داشتن تومور و یا اختلال در قاعده جمجمه نشانه این نوع تومور ها با توجه به شکل، نوع و ناحیه قرارگیری تومور متفاوت است از جمله:

• درد در ناحیه صورت
• درد در ناحیه سر
• سرگیجه
• کاهش شنوایی
• گرفتگی بینی و یا عفونت های مکرر سینوسی

جراحی قاعده جمجمه

مراقبت های پس از جراحی قاعده جمجمه

مراقبت های پس از جراحی بر بهبود وضعیت جسمی فرد تاثیر مستقیم و بسزایی دارد. می توان گفت مکمل عملکرد پزشک می باشد. رعایت نکات بعد از جراحی سبب رضایت بیشتر از جراحی شده و موجب می شود تا روند بهبودی سریع تر حاصل شود.

• مسکن

در صورت درد بعد از جراحی می توانید هر چهار ساعت یک بار از قرص های مسکن با تجویز پزشک مصرف کنید. از داروهای بدون تجویز دکتر نظیر تایلنول خودداری کنید. برای روند سریع تر بهبودی بعد از جراحی تا مدت زمان سه ماه از داروهای نظیر ایبوبرفن، آسپرین و ناپروکسن خوددار کنید.

• رژیم غذایی

جراحی قاعده جمجمه هیچ تاثیری بروی رژیم غذایی ندارد. در صورت مصرف قرص های درمانی از نوشیدن الکل جدا خودداری کنید. بعد از جراحی قاعده جمجمه ممکن است مواد بیهوشی سبب یبوست در فرد شود برای پیشگیری از یبوست می توانید ورزش های ملایم انجام دهید و مصرف مایعات نظیر آب را بیشتر کنید.

• محافظت از ناحیه جراحی

سه روز پس از جراحی می توانید پانسمان خود را باز کنید و نیازی به پانسمان مجدد نیست. استفاده از مواد آرایشی در ناحیه جراحی شده ممنوع می باشد. استحمام پس از چهار روز انجام شود. استفاده از لیف در ناحیه مورد نظر خودداری شود. استفاده از استخر بعد از جراحی ممنوع است و مراقب باشید تا بخیه های ناحیه مورد نظر خیس نشود.

از دیگر موارد مراقبت های پس از جراحی قاعده جمجمه

• از مصرف مواد دخانیات نظیر سیگار خودداری کنید.
• خودداری از رانندگی کردن
• پیاده روی آرام
• خودداری از فعالیت های سنگین
• دوری از مسافرت با مسافت های طولانی مدت
• یک هفته بعد از جراحی قاعده جمجمه حتما با پزشک خود در تماس باشید.
• به توصیه های پزشک تان جهت مراقبت های بعد از جراحی قاعده جمجمه حتما گوش دهید.
• بعد از جراحی به مدت شش روز کاملا استراحت کنید.
• بعد از گذشت پنج تا شش ماه می توانید فعالیت های روزمره خود را انجام دهید.

جراحی قاعده جمجمه

پیشرفت تکنولوژی در عرصه پزشکی

می توان گفت با پیشرفت تکنولوژی و جراحی از طریق آندوسکوپی و ورود آن به عرصه پزشکی یک تحول عظیم در این عرصه محسوب می شود. با استفاده از این روش می توان جراحی قاعده جمجمه را بدون باز کردن جمجمه فرد در ناحیه بسیار محدود جراحی قاعده جمجمه را انجام داد. جراحی به روش آندوسکوپی سبب درمان بیماری های نظیر سینوس می شود. دستگاه مورد نیاز این جراحی در ایران ساخته شده است و هم اکنون در بسیاری از مراکز درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

عوارض جراحی قاعده جمجمه

جراحی قاعده جمجمه یک جراحی حساس و دقیق است در صورتی که کوچکترین آسیب به عروق عصبی این ناحیه وارد شود، آسیب جدی و جبران ناپذیر به بیمار از لحاظ حرکتی و یا حواس پنج گانه  وارد می شود. به همین دلیل توصیه می شود حتما به متخصص مراجعه شود سپس تحت جراحی قاعده جمجمه قرار گیرید تا از بروز عوارض جبران ناپذیر در امان باشید. زیرا هر صدمه به این ناحیه روی سیستم بینایی و شنوایی یا سیستم عصبی صورت را تحت تاثیر قرار می دهد و هر گونه صدمه موجب می شود تا فرد نابینا، ناشنوا و یا قسمتی از سیستم عصبی صورت فلج شود.

سوالات متداول جراحی قاعده جمجمه

• جراحی قاعده جمجمه سبب درمان چه بیماری های می شود؟

با جراحی قاعده جمجمه می توان تومورها و بیماری های را درمان کرد از جمله این بیماری ها کیست های مادرزادی، تومورهای ناشی از عفونت، غده های هیپوفیز، غده پرده های مغزی، درد ناشی از اعصاب سه قلو و حرفه های مایع مغزی – نخاعی می باشد.

• در صورت بروز چه عواملی باید پزشک خود را مطلع سازیم؟

در صورتی که بیمار تب بالای چهل درجه دارد. زمانی که هر گونه تورم و خونریزی در ناحیه جراحی شده دیده شد حتما پزشک خود را مطلع سازید. هنگامی که ناحیه مورد نظر شروع به خونریزی کرد و به مدت ده دقیقه ادامه داشت در این مواقع باید حتما پزشک خود را مطلع سازید.

• آیا می دانید جراحی قاعده جمجمه موجب درمان چه بیماری های می شود؟

در هنگام حوادث رانندگی ممکن است قاعده جمجمه آسیب ببیند و دچار شکستگی شود و این شکستگی موجب ترشح آب مغز می شود. لازم ذکر است که تنها را درمان این آسیب دیدگی جراحی قاعده جمجمه است.

افرادی هستند که بیماری نقص ظاهری جمجمه دارند یعنی اندازه جمجمه آن ها بسیار بزرگ و یا بسیار کوچک است. برای درمان این عارضه می توان از جراحی قاعده جمجمه استفاده نمود.

• چه کسی عمل جراحی قاعده جمجمه انجام می دهد؟

پایین جمجمه شامل بسیاری از ساختارهای پیچیده از جمله مغز، رگ های خونی حیاتی و بسیاری از اعصاب مهم از مغز برای کنترل عملکردهای سر و صورت است. جراحی در این محل خطرات مهمی را به همراه دارد، یک تیم چند منظوره از جراحان مخصوص آموزش دیده همکاری می کند تا جراحی قاعده جمجمه انجام دهد. بسته به تشخیص، تیم ممکن است یک متخصص گوش و حلق و بینی، یک جراح مغز و اعصاب و یک متخصص رادیولوژی را شامل شود. جراحان فک و صورت و جراحان پلاستیک و ترمیمی همچنین ممکن است با متخصصان اطفال مشورت شود، در حالی که جراحی شامل کودکان است.

• چه بیماری های را می توان با جراحی قاعده جمجمه درمان کرد؟

لیستی از بیماری های که ممکن است با استفاده از جراحی قاعده جمجمه درمان شوند عبارتند از:

• ضایعات قاعده جمجمه شایع
• نشت مایع مغزی نخاعی
• تومور سینوس یا گسترش به قاعده جمجمه
• تومورهای بدخیم بینی و سبنوس
• تومور عصب بویایی
• تومورهای هیپوفیز
• تومورهای حفره چشم یا تومور اربیت
• برداشتن فشار عصب بینایی
• تومورهای اعصاب مغزی در محل خروج از جمجمه
• تومور گوش خارجی
• تومورهای گوش میانی
• تومورهای عصب شنوایی پشت گوش داخلی
• تومورهای اعصاب مغزی
• جراحی سرگیجه
• ضایعات مادرزادی کف جمجمه
• تومورهای لایه های مغز